پیمایش فرایند آموزش سازمانی بایستی به صورت فرایندی و محتوایی دنبال شود، یعنب قبل از ارزیابی فرایند آموزشی بایستی از اثر بخشی و بلوغ فرایند جامع آموزشی اطمینان حاصل شود.
هدف از پیمایش فرایند آموزش کمک به ارتقاء تراز منابع انسانی است.
ارتقای تراز منابع انسانی به فعالیت هایی گفته میشود که در آن منابع انسانی شایستگی و قدرت لازم برای ایجاد تحولات سازمانی را پیدا میکند و یا پرورده شده و میتواند خلاقیت و آفرینندگی خیش را تا ایجاد سازمان های بالقه بالنده و انسان ساز گسترش دهد.
برخی از شیوه های مناسب برای ارتقای تراز منابع انسانی عبارت است از استقرار شایسته سالاری ، سیستم توسعه شغلی ، سیستم مشارکت است.
با تدوین ساز و کار هایی میتوان از خود ارزیابی در این زمینه بهره برد . خود ارزیابی نیز شکلهای متعددی دارد که از آموزش شرکت کنندگان در مورد نحوه ارزیابی در این زمینه بهره برد . خود ارزیابی نیز شکلهای متعددی دارد که از آموزش شرکت کنندگان در مورد نحوه ارزیابی عملکرد خود تا امتیاز دهی خام را شامل میشود.
نتایج مطالعات نشان داده که هرچند خود ارزیابی مبتنی بر پرسش نامه ، شیوه ارزشمندی برای مشارکت شرکت کنندگان در فرایند آموزش یا کانون توسعه ای است ، نقش آنها در دقت فرایند تعریف نیاز ها اندک است.
اگر خود ارزیابی مطلوب دانسته شود باید شرکت کنندگان را به حضور در فرایند های ارزیابی و افزایش توانایی های ارزیابی ایشان ترغیب نمود.
خود ارزیابی کارکنان رویکرد سنجش و ارزیابی میزان موفقیت و اثرگذاری واحد های آموزش ، بنگاه ها و سازمان هاست که براساس شاخص ها . معیار های تعریف شده به مدیران واحد های متولی امور مربوط به آموزش نیروی انسانی بنگاه ها کمک میکند تا به خود ارزیابی فعالیت ها ، تلاش ها و برنامه های خود بپردازند .
به طور کلی ساز و کار های پایش فرایند آموزش را میتوان در سه مقوله بیان نمود.
ساز و کار های تعیین اثر بخشی فرایند نیاز سنجی :
با توجه به این که نیاز سنجی آموزشی در شرکت ، در ابعاد مختلف نظیر آموزش های فنی و مهارتی ، آموزش مدیران ، نیاز سنجی در سطح سازمان انجام و موارد مذکور براساس نظام هایی انجام میگیرد، لذا از اثربخشی فرایند فرایند نیازسنجی آموزشی با ساز. کار های زیر میتوان اطمینان نسبی حاصل نمود.
_ یکی از راه های اطمینان از اثربخشی نظام نیازسنجی ، استخراج نیاز های آموزشی از شرح وظایف میباشد، شرح وظایف هر فرد در سازمان براساس روش های علمی هنگام طراحی شغل تدوین و بیانگر رئوس کلی وظایفی است که شاغلین بایستی انجام و در نتیجه آمزش های مربوطه طراحی میگردد.
_ بازنگری استاندارد آموزشی مشاغل : استاندارد های آموزشی افراد بایستی هر ساله با توجه به تغییرات تکنولوژی و نیاز های جدید فرایند و اینکه نیاز به فعالیت جدید میباشد مورد بازنگری و بخشی از نیازسنجی از این طریق انجام میشود.
_ بازنگری اهداف و استراتژی های شرکت : هر شرکتی همواره دارای اهداف و استراتژی های 5 ساله و 1 ساله میباشد. با توجه به تحولات مختلف و الزامات محیط داخل و خارج سازمان این اهداف و سیاست های بازنگری و به لحاظ این که در نهایی شدن اهداف و استراتژی های سازمانی از خرد جمعی استفاده میشود. بنابراین درصد خطای آن کم و بنابراین بخشی از نیاز سنجی آموزش براساس راهبرد های شرکت تعیین که این نیز بیانگر اثربخشی سیستم نیازسنجی است.
_ تعیین اثربخشی آموزش: وجود سیستم اثربخشی آموزشی و بدست آوردن نمرات بالای اثربخشی بیانگر این است که آموزشها براساس مشکل و نیاز ارائه و توانسته است رضایت شرکت کنندگان را فراهم و زمینه کار بهتر را فراهم نماید.
_علاوه بر انجام نیازسنجی آموزشی بصورت عملی و سیستماتیک در سازمان قبل از شروع دوره های آموزشی برای اطمینان بیشتر از تعیین درست نیاز های آموزشی بایستی از مسئولان و سرپرستان خواسته شود انتظارات دقیق تری از برگذاری دوره ها را بیان و پس از طی آموزش ها میزان تحقق اهداف نیز کنترل شود.
ساز و کارهای تعیین بلوغ فرایند برنامه ریزی آموزش:
تضمین بلوغ برنامه ریزی آموزش با مکانیزم های زیر انجام میشود :
- تهیه تقویم آموزشی و کنترل صحت آن
- زمان دار نمودان دوره های آموزشی در طول سال
- حذف دوره های تکراری
- تدوین گردشکارهای مناسب
- تدوین برنامه آموزشی برای تک تک افراد
ساز و کارهای تعیین بلوغ فرایند اجرای آموزش:
کمک به ارتقای بلوغ فرایند اجرای آموزش با ساز و کار های زیر انجام میشود:
- عقد قرارداد با تامین کنندگان آموزش و دانشگاه های معتبر
- انعکاس انتظارات و اهداف دوره ها به موسسات و استادان
- تدارک وسایل کمک آموزشی و کنترل هفتگی و بعضا روزانه انها
- پیگیری حضوری افراد در دوره های آموزشی پیشبینی شده
- کنترل حضور و غیاب استادان و کاراموزان بصورت منظم
مراحل پیاده سازی الگوی جامع ارزیابی فرایند آموزش :
برای اجرای الگو لازم است مراحل زیر طی شود.
1 - مرحله فرهنگ سازی :
باتوجه فلسفه و هدف الگوی ارزیابی آموزشی که استخراج حوزه های بهبود میباشدنیاز است ابتدا فرهنگ سازی صورت گیرد تا بهتر بتوان در جهت شناسایی حوزه های بهبود و رفع آنها گام برداشت. در این مرحله فرهنگ سازی در زمینه های زیر انجام شده است :
- آموزش مولفه ها و ابعاد مدل برای مدیران ارشد
- آموزش مولفه ها و ابعاد مدل برای مدیران واحد های ذیربط
- آموزش مولفه ها و ابعاد مدل برای مسئولین آموزش شرکتها
- آموزش مولفه ها و ابعاد مدل برای گروه ارزیابان آموزشی
2 - انتخاب و توجیه گروه ارزیابان:
در این مرحله اقدامات زیر نیاز است:
- گروه بندی ارزیابان آموزشی
- توجیه و آموزش ارزیابان
- برنامه ریزی و هماهنگی برای انجام ارزیابی
3 - انجام ارزیابی:
برای انجام ارزیابی از وضعیت آموزشی سازمان یا سازمان ها رعایت اصول زیر الزامی است:
- اصل توجه به بهبود فرایندی
- اصل شناسایی حوزه های بهبود
- اصل برجسته نمودن نقاط قوت
- اصل همکاری و همدلی تیم ارزیابی
- اصل یکپارچه سازی نتایج ارزیابی
اشکان بی نیاز
مدیریت منابع انسانیمدیریت منابع انسانی و مشاور کسب و کار